De beleving van de jaargetijden speelt een grote rol in de wereld van OlmenEs. In het hier en nu van de natuurlijke omgeving en in het gedachtegoed. De landerijen rond de boerderij liggen in rust te wachten op de komende winter. Bero snuift de lucht eens diep op: ‘De kou komt eraan.’
Maar het is nog niet helemaal gedaan met het buitenwerk, vandaag laat de zon zich nog even zien en dan kunnen de koeien nog een laatste keer naar buiten. Ook wijst Bero naar het land achter de bomenrij, daar staat nog een plukje herfstprei, dat gaat er komende dagen nog uit. Eromheen hebben hij en de andere medewerkers van de boerderij de akkers al opgeschoond, met de trekker heeft hij het ruige restloof naar de composthoop gebracht. Jawel, hij heeft het OlmenEs rijbewijs, zo af en toe mag hij zelfstandig de oranje of blauwe trekker besturen. Werkleider Sjaak Koopman knikt bevestigend: ‘Onder toezicht, ik loop ernaast. Bero rijdt als het ware aan een onzichtbaar touwtje.’
Beetje bij beetje
Al dertien jaar werkt Bero op de boerderij, van de in totaal tien krachten loopt hij het langst met Sjaak mee. Bero en zijn ouders ontvluchtten in de jaren negentig de burgeroorlog in Sarajewo. Toen hij in OlmenEs kwam wonen sprak hij geen woord Nederlands, maar Bero kon wel duidelijk maken dat hij op de boerderij wilde werken en nergens anders. Beetje bij beetje heeft Sjaak hem geholpen om zich de taal eigen te maken. En het boeren-vak, Bero kan zelf wel uitleggen wat er zoal gebeurt. Hij somt de gewassen op: ‘Uien, prei, aardappelen, pompoen, maïs, kalebassen, zonnebloemen, wortelen.’ Bero kijkt Sjaak even aan, is hij wat vergeten? Wat voeren ze ook alweer aan de koeien? Ach ja, en hooi natuurlijk, van luzernegras, want daar zit meer in. Bero trekt een pluk uit een geperste baal en wrijft het even tussen zijn handen. ‘Ruik eens hoe lekker.’
Ecologisch
Op de vijftien hectares wordt geboerd op biologisch-dynamische wijze, legt Sjaak uit. Biologisch betekent op de natuurlijke manier, de bodem moet zijn vruchtbaarheid behouden. ‘Vandaag de dag zie je ook steeds meer reguliere bedrijven de ecologische kant opgaan.’ Alleen stalmest en wat mineralen om de aarde extra te voeden, beslist geen stikstoffen. En ook geen gif, vult Bero aan. Deze zomer kregen de aardappelplanten te maken met een plaag Coloradokevers, die zich tegoed deed aan de bladeren en bloemen. Met een emmertje erbij hebben ze handmatig de kevers van de planten geplukt. Zwaar werk, dat wel.
Hotseklotsen
Het dynamische aspect hoort bij de antroposofische gedachte van de kosmische kalender, aldus Sjaak. Voor elke handeling - zaaien, oogsten, grondbewerking - bestaat een geschikt moment, soms met een apart ritueel, zoals het begraven van met mest gevulde koeienhoorns in de winterse aarde. In het voorjaar wordt de verpulverde mest dan weer opgegraven en aangelengd met water over het land verdeeld. Het is een ode aan de vruchtbaarheid die Sjaak serieus neemt: ‘Het gaat in wezen om aandacht en toewijding.’ Het verdelen van het vruchtversterkende middel moet eigenlijk zorgvuldig gebeuren, maar dat lukt nu eenmaal niet op de OlmenEs boerderij. Vandaar dat ze er een happening van maken. Alle medewerkers krijgen een emmer in de ene hand, een stoffer in de andere, en nemen naast elkaar plaats op de platte kar. Met de trekker ervoor rijdt Sjaak vervolgens met flinke snelheid hotseklotsend over het land, terwijl de anderen gierend van de lach het water met de stoffer uitzwaaien.
Bero grijnst al bij het vooruitzicht. Maar wacht eens even, ze staan hier nu wel lekker te kletsen, maar de varkens moeten nog worden gevoederd, dat is zijn taak. En weg is hij. Sjaak kijkt hem na en mompelt goedkeurend: ‘Een echte boer’.
OlmenEs is een gemeenschap voor volwassenen met een verstandelijke beperking centraal in Noord Nederland. Antroposofie is onze basis. Wij bieden zorg, begeleiding en ondersteuning bij het samen wonen, samen werken en samen leven. Voor ons is de persoonlijkheid van de bewoner leidend, niet zijn beperking.