Door het ruimte bieden aan de ontwikkeling van een woongroep van vijftigplussers op het eigen terrein, wil OlmenEs de mogelijkheden van bewoners vergroten en voorbereid zijn op de toekomst. Dit buurtschapje wordt gevormd door een gemêleerde woongroep van mensen ouder dan vijftig jaar, die zich Zandroos noemen. De leden hebben met elkaar gemeen dat ze niet zomaar oud willen worden, maar hun levenservaring en beroepskwaliteiten willen blijven inzetten. Voor elkaar en de bewoners van OlmenEs.
De participatiemaatschappij in OlmenEs? Voorzitter Marion van de Konijnenburg van de 50+groep heeft niks met de modieuze term. ‘De contacten tussen OlmenEs en Zandroos komen niet opeens uit de lucht vallen maar dateren al vanaf 2007. Destijds zat OlmenEs echter nog tot over de oren in de nieuwbouw, dus rustig van gedachten wisselen over wat we voor elkaar zouden kunnen betekenen zat er op dat moment niet in. We hebben toen afgesproken er op een later tijdstip nog eens op terug te komen.’ Met de komst van directeur Merlijn Trouw is de toenadering weer in de versnelling geraakt. Onlangs tekenden beide partijen de intentieverklaring om een concrete vorm van samen leven te onderzoeken: onder andere de bouw van circa 25 wooneenheden op de open plek in het bos waar nu nog de twee noodbarakken uit de begintijd staan, de Olm en de Es.
Het laatste woord is er zeker nog niet over gezegd, maar Merlijn Trouw verhult niet dat hij de onderneming een warm hart toedraagt. De directeur ijvert sinds zijn aantreden voor verrijking van de belevingswereld binnen OlmenEs met een groter sociaal netwerk. ‘Onze bewoners hebben daar behoefte aan, onderkennen we in toenemende mate.’ Hij ziet zich in zijn streven bevestigt door de recente maatschappelijke ontwikkelingen in de zorg. ‘De politiek keert terug naar de kern van de AWBZ, maar ik ervaar de daaruit voortkomende bezuinigingen niet direct als een bedreiging. Het spoort aan om nieuwe vormen van verwevenheid te onderzoeken met groeperingen die onze waarden delen. En wat dat betreft zijn Zandroos en OlmenEs verwant aan elkaar.’ Dat onder een deel van de OlmenEs ouders reserves bestaan ten aanzien van de nieuwkomers, vindt Merlijn begrijpelijk. ‘Vanzelfsprekend vragen ouders zich af: Wie zijn die mensen eigenlijk?’
Zandroos vindt zijn oorsprong in een gespreksgroep van geëngageerde mannen - ieder met het einde van hun maatschappelijke carrière in zicht - die elkaar al in 2006 de simpele vraag stelden: Wat willen we straks nog? Daaruit ontstond al snel het idee voor een woongemeenschap, waarna ook de partners aanschoven om verder te praten. Marion: ‘Wij zijn een heel diverse club van individuen. Wat ons bindt is een zeker spiritueel bewustzijn, we delen de gedachte dat je niet op aarde bent om het jezelf zo comfortabel mogelijk te maken. Wij willen zinvol bijdragen, zeker nu we daar de tijd voor hebben.‘ De onderlinge bekommernis voor de ander - bij ziekte, alleen achterblijven, of wat zich zoal aandient bij het ouder worden – was wel het minste. Met hun gebundelde kennis en verworvenheden kon de groep zich ook in bredere maatschappelijke zin verdienstelijk maken. Verantwoordelijkheid dragen en voelen, verwoordt Marion die gelijkgestemdheid. Via een paar leden met een antroposofische achtergrond kwam vervolgens OlmenEs in beeld.
Verdiepende gesprekken in de komende maanden moeten duidelijk maken wat OlmenEs en Zandroos over en weer voor elkaar kunnen betekenen. ‘Met onze bagage kunnen we helpen, maar we willen ons niet opdringen’, zegt Marion. ‘We zullen onze bijdrage geleidelijk aan moeten ontdekken.’ Het geven van muzieklessen of het gezamenlijk opzetten van een repair shop voor de buurt, de Zandroosauto inzetten om een van de bewoners weg te brengen - ideeën te over in elk geval. ‘Maar misschien moeten we eenvoudig beginnen met een praatje tussen de middag.’ Omgekeerd zou de ouderengroep gebruik kunnen maken van de medisch therapeutische voorzieningen op OlmenEs, of van de maaltijdservice, denkt Merlijn.
Vooralsnog luidt voor OlmenEs de belangrijkste onderzoeksvraag: Wat gebeurt er als Zandroos onverhoopt zou ophouden te bestaan? De financiële positie van OlmenEs mag door een eventuele beëindiging van de relatie nooit onder druk komen te staan, aldus Merlijn. De kans dat het scenario zich voordoet, acht Marion klein. De leden hebben de afgelopen jaren tal van andere woongroepen bezocht om tot de conclusie te komen dat continuïteit wordt gewaarborgd bij een diverse leeftijdsopbouw. Zandroos zal starten met een gelijke verdeling over drie generaties: een groep tot 63 jaar, een van tussen de 63 en 73 jaar, en een categorie van oudsten. Vervolgens zal de instroom van nieuwkomers zich bij natuurlijk verloop beperken tot de eerste groep. Een belangrijk voorbehoud van Zandroos betreft de betaalbaarheid, benadrukt Marion. Driekwart van de te bouwen huurwoningen dient in de sociale categorie te vallen, het mag niet zo zijn dat financiële barrières geschikte medebewoners uitsluit. ‘Wij zoeken bezieling, geen luxe. Mocht het beeld bestaan van een stel bemiddelde ouderen dat zich een fraaie woonlocatie verwerft in de bossen van OlmenEs, dan is dat bij deze uit de wereld.’
OlmenEs is een gemeenschap voor volwassenen met een verstandelijke beperking centraal in Noord Nederland. Antroposofie is onze basis. Wij bieden zorg, begeleiding en ondersteuning bij het samen wonen, samen werken en samen leven. Voor ons is de persoonlijkheid van de bewoner leidend, niet zijn beperking.