Pats, met een klap van de voorzittershamer maant Christien de bewonersvergadering tot de orde. ‘Ja hoor eens, als iedereen maar door elkaar praat dan versta je de ander niet.’
Eigenlijk is Huibert de voorzitter maar die wil zich nogal eens in de tijd vergissen, dus dan neemt Christien de honneurs waar. Kordaat, eerst de een dan de ander, rommelige discussies hamert ze zonder pardon af. Ditmaal staat er fruit op de agenda: in de wintermaanden dienen er voldoende appels en sinaasappels te liggen op de fruitschalen in de bewonershuizen, daar schort het weleens aan. En nog iets: de centrale keuken is naar de zin van de bewoners te zuinig met lekkere extraatjes op de zondagen, puntje voor de menucommissie.
Grieven en verbeterpunten
Christien is met nog zeven bewoners lid van de cliëntenraad (CR) van OlmenEs, ieder lid vertegenwoordigt zijn eigen huis. Zij verzamelen grieven of verbetersuggesties, die vervolgens in de voorbespreking van de bewonersraad worden behandeld. Na een onderlinge vergadering schuiven directeur Merlijn Trouw en de ouders van de cliëntenraad aan voor een half uur gezamenlijk overleg. De voltallige CR neemt dan de punten van de bewoners nog eens door, waarna tot actie wordt besloten. ‘Zo hebben de bewoners een rookprotocol voor de begeleiders weten te bewerkstelligen’, vertelt ouderlid Gretha van Zanten. ‘Zij ergerden zich aan de willekeurige rookpauzes, daar zijn nu duidelijke afspraken over gemaakt.’
Gretha verheugt zich elke keer weer op het gezamenlijke halfuurtje met de bewoners. ‘De jongelui nemen geen blad voor de mond en zeggen onomwonden waar het op staat. Zo iemand als Christien kijkt kritisch om zich heen, dat vinden wij belangrijk, de bewoners zijn tenslotte de ervaringsdeskundigen.’ Sinds haar zoon Ewout in OlmenEs kwam te wonen - ‘Vanaf de start, in die tijd bestond de instelling nog uit twee tijdelijke woonvoorzieningen’ - heeft Gretha zich sterk gemaakt voor ouderparticipatie. Met de andere ouders van het eerste uur stond ze aan de basis van de cliëntenraad en de oudervereniging.
Positie afgedwongen
De eerste jaren leidde de cliëntenraad een moeizaam vechtbestaan, vertelt Gretha. ‘We hebben onze positie moeten afdwingen, de toenmalige directie had moeite met het wettelijke adviesrecht van de CR.’ Laat duidelijk zijn dat ze veel waardering heeft voor de volhardendheid waarmee de initiatiefnemers OlmenEs vanuit het niets hebben opgebouwd. Maar zoals je volgens haar wel vaker ziet bij voorlopers, bleven zij hangen in hun eigen gelijk. Met het wetboek in de hand heeft de CR vernieuwingen moeten forceren, bijvoorbeeld over het opstellen van zorgovereenkomsten. ‘Dat heeft de onderlinge verhoudingen destijds onder druk gezet, maar goed, dat ligt achter ons. Sinds Merlijn Trouw drie jaar geleden de leiding heeft overgenomen, waait er een frisse wind door
OlmenEs. Op sleutelposities heeft hij professionele mensen neergezet, de communicatie verloopt nu soepel.’
Gevraagd of ongevraagd
De oudervertegenwoordiging in de CR bestaat uit zes mensen, zij geven eenmaal in de drie maanden gevraagd of ongevraagd advies aan de directie, legt Gretha uit. ‘Kort gezegd houden wij de protocollen en de gang van zaken bij.’ In de beginperiode heeft de toenmalige CR juridisch strijd gevoerd met de gemeente Ooststelingwerf over de vervoerskosten van hun kinderen, de raad kreeg na lang soebatten voor elkaar dat elke bewoner van OlmenEs aanspraak kan maken op de regeling, memoreert ze een van de eerste wapenfeiten. De CR heeft ook succesvol geijverd voor een stem bij belangrijke sollicitaties, zoals die van de team- en werkleiders. ‘Voor ons zijn dat wel de mensen die de hele dag met onze kinderen doorbrengen. Wij letten niet alleen op pedagogische kwaliteiten, maar proberen ook in te schatten hoe zij zich zullen manifesteren in de dagelijkse omgang. Als ouder voel je aan of het goed zit.’ Tegenwoordig benoemt OlmenEs op aandringen van de CR de persoonlijke begeleiders onder voorwaarde dat zij een dienstverband hebben van meer dan vijftig procent. ‘Vroeger kon het voorkomen dat je als ouder de PB-er van je kind door roosterwisselingen telkens misliep, dat kan natuurlijk niet.’
De kunst van het CR lidmaatschap is om zaken gescheiden te houden, aldus Gretha. ‘Wij zijn geen klachtencommissie die individuele gevallen behandelt, ook niet als het onszelf betreft. Daarvoor heeft OlmenEs de manager zorg aangesteld, die functioneert goed. De bewoners en de ouders van de CR signaleren tekortkomingen in procedures en waken over de omgangscultuur. Wat we hier hebben is waardevol om te koesteren.’
OlmenEs is een gemeenschap voor volwassenen met een verstandelijke beperking centraal in Noord Nederland. Antroposofie is onze basis. Wij bieden zorg, begeleiding en ondersteuning bij het samen wonen, samen werken en samen leven. Voor ons is de persoonlijkheid van de bewoner leidend, niet zijn beperking.