Ik was vrijwel meteen erg gecharmeerd van de theorie van Rudolf Steiner. Ik had zeker vaker van zijn naam gehoord. Binnen mijn studie hebben we enkele filosofen onderzocht, waarbij de theorie van Steiner ook naar voren is gekomen. Werken volgens de antroposofische visie was voor mij echter geheel nieuw. Het is nogal een studie op zich moet ik zeggen. Nou ben ik van nature een ware onderzoeker, dus ik slurp zijn boeken en zijn kennis naar binnen. Ik vind het geweldig.
Het is een cadeautje om in de bossen en zo in de natuur te kunnen en te mogen werken. Ik geniet enorm hier! Ik ben in februari begonnen met de cursus ‘Antroposofische menskunde in de zorg OlmenEs’. Mijn leven is afgelopen jaren op spiritueel gebied best gaan ontwikkelen. Ik had dus al menig boek gelezen over zielen en persoonlijke ontwikkeling. Ik ben mijn leven gaan zien als ‘op reis zijn naar jezelf!’ en daar past de levenswijze van OlmenEs echt precies bij. Toch viel het mij in de cursus wel op dat ik heerlijk in de theorie zat, maar dat het voor velen een compleet andere wereld was waar ze echt nog even in moesten komen.
Voor mij vatte deze cursus echt samen hoe ik het leven zag en van wat ik zelf al had gelezen en onderzocht. Omdat ik zo genoten heb van deze leerzame cursus en we voor de Fluitelier een artikel wilden plaatsen over gezonde leefstijl, bood ik aan dit artikel zelf te schrijven. Want de visie van OlmenEs is een levenswijze, het draagt bij aan een gezonde leefstijl. Als je je bewust bent van wat je bent als mens, wat je werkelijk bent, dan zie je het leven ook anders.
Het eerste wat je van de ander waarneemt is een lichaam. We zijn een gestalte dat door de ruimte beweegt. Maar de mensheid is nogal een organisatie. We zijn niet gewoon maar een gestalte dat door de ruimte beweegt. We zijn veel meer en groter dan dat. Alleen, dat weten we niet!
De vierledige organisatie van de mens
We bestaan uit aarde (fysiek lichaam), water (etherlichaam), lucht (astraallichaam) en warmte (het ‘ik’ en de ik organisatie). Al deze onderdelen beïnvloeden elkaar en hebben elkaar nodig:
Ziel
De ziel (de psyche) van de mens is enorm krachtig. Juist in een tijd waar we nu in zitten is het zo belangrijk om naar je innerlijke zelf te luisteren. In je ziel ligt het denken, voelen en willen. Het is belangrijk om voor je ziel te zorgen. Kijkend naar ons werk als begeleiders van onze mooie, bijzondere en vooral unieke bewoners met een ontwikkelingsvraag, is de zorg voor de ziel van enorm groot belang! Bij mensen met een ontwikkelingsvraag uit dit zich met name in de ziele-gebieden. De behoefte aan intensieve zorg voor de ziele-processen is voor elk individu verschillend. Structurering van tijd, een goed ritme, afwisseling van rust en activiteit horen erbij. Het is goed om je hier bewust van te zijn.
Helende omgeving
Waar ik me niet bewust van was, maar wat OlmenEs mij heeft laten zien, is wat de omgeving met je kan doen. De omgeving van OlmenEs heeft mij bijvoorbeeld echt in balans gebracht. Het uitzicht vanuit de Wingerd is prachtig en helend. Het wandelen langs de boerderij en door de bossen geeft zo’n groot gevoel van rust en vrijheid. Bij de bewoners zie ik ook hoe helend het wandelen kan zijn, hoeveel rust het brengt.
Drie grondwaarden voor de zorgverlener
Voor de antroposofische zorgverlening is de gelijkwaardigheid van oudsher de belangrijkste waarde. De overtuiging dat een mens ongeacht de mate van zijn disfunctioneren principieel gelijkwaardig is aan alle andere mensen, was en is de drive van antroposofie. Gelijke rechten zijn steeds meer van belang geworden. Zo ook het besef dat mensen met een handicap evengoed recht van en recht op een normaal bestaan hebben. Het besef dat de mens gelijkwaardig is als geestelijk wezen, geeft een basis aan een tweede grondwaarde in de gehandicaptenzorg, de dienstbaarheid. Je missie als zorgverlener beleven, met de ander meeleven en inleven in de ander. Vanuit de empathie ontstaat de behoefte de ander te willen helpen en een relatie aan te willen gaan vanuit het besef van lotsverbondenheid.
Gelijkwaardigheid en dienstbaarheid kunnen pas tot hun recht komen als de derde grondwaarde erbij komt, tegenwoordigheid van geest. Hoe presenteer je jezelf in jouw werk, hoe zet je jezelf neer? In je werk ben je volop aanwezig, je geestkracht staat scherp, je bent wakker en alert, je beoordelingsvermogen is scherp en je hebt vat op jezelf. Geloof me, dat is een groot proces! Om deze grondwaarde te kunnen realiseren moet men continu op zichzelf reflecteren. Jezelf afvragen in welke staat je bent of was op verschillende momenten of in bepaalde situaties. Door welke motieven laat je je wel en niet leiden, welke drijfveren bewegen je om de ander te bejegenen. Durf je je innerlijke onmacht in bepaalde situaties onder ogen te zien? Heel interessant.
Zelfkennis en een adequate beoordeling van een situatie veronderstellen een actieve houding. Onbevangen leren waarnemen en helder leren denken zijn hierin belangrijk en nodig.
Kortom; de antroposofische mensvisie is erop gericht dat de mens op zijn ontwikkelingsweg in steeds hogere mate geestelijk ‘wakker’ kan worden. De wakkerheid staat, als een aristotelische deugd, in het midden tussen twee deugden; de slaperigheid en de bezetenheid. Wakker is wie zichzelf bemant, wie zichzelf is en blijft, wie in zichzelf rust en gegrondvest is.
Miranda van der Iest
OlmenEs is een gemeenschap voor volwassenen met een verstandelijke beperking centraal in Noord Nederland. Antroposofie is onze basis. Wij bieden zorg, begeleiding en ondersteuning bij het samen wonen, samen werken en samen leven. Voor ons is de persoonlijkheid van de bewoner leidend, niet zijn beperking.