Op vrijdag 24 april overleed Sjaak Koopman. Sjaak was de grondlegger van de boerderij in OlmenEs. Nadat Sjaak in Christophorus en de Leeuwerikhoeve ervaring had opgedaan met de biologisch-dynamische landbouw kwam hij in 1995 met zijn vrouw Fransje en vijf kinderen naar OlmenEs. De huidige boerderij moest toen nog worden gebouwd en de familie ging op het terrein wonen in huis de Bongerd, waar ze hun eigen plek creëerden. Sjaak heeft zich als pionier verbonden met de aarde. Hij is het land gaan bewerken, heeft vee naar de boerderij gebracht, en vanaf 1997 begeleidde hij bewoners in het werk op de boerderij in wording.
Sjaak en Fransje maakten helemaal deel uit van de toen nog kleine gemeenschap in OlmenEs. Ze maakten muziek, organiseerden allerlei activiteiten en hielpen met het vormgeven van de jaarfeesten. Fransje werd ziek, en zij overleed in 2004, een groot verlies voor Sjaak en de gemeenschap. Daarna deelde Sjaak het leven met Marijke. In 2010 traden Sjaak en Marijke in het huwelijk, hetgeen werd gevierd met een groot feest bij de boerderij.
Het boerenbedrijf dat Sjaak in OlmenEs heeft vormgegeven was zijn levenswerk. Over zijn werk als boer zei Sjaak: “Met de diversiteit die je erin bouwt krijgt je bedrijf een eigenheid die past bij de omgeving, de dieren en de mensen. Je wil zo goed mogelijk zorgdragen voor het land en de dieren. Koeien laat je wonen op je bedrijf, de vogels die er rond vliegen horen daarbij. Dieren en planten mogen naar hun aard op het bedrijf zijn, zodat ons eten op een zo’n goed mogelijke manier heeft kunnen gedijen. Dat geldt ook voor de bewoners, die krijgen eigenwaarde door de taken die ze uitvoeren. Biologisch-dynamische landbouw is de landbouw vermenselijken en mens worden aan de landbouw. Dat is precies wat we hier met elkaar doen.” Naast zijn werk als boer met de bewoners heeft Sjaak op veel vlakken een bijdrage geleverd aan OlmenEs. Sjaak was een gemeenschapsmens in hart en nieren. Er ging geen viering of feestelijke gebeurtenis voorbij of hij droeg daaraan bij. In de dagopening heeft Sjaak meer dan twintig jaar voor een muzikale bijdrage gezorgd. Onvergetelijk zijn de jaarafsluitingen waarbij Sjaak met veel liefde en humor de gebeurtenissen van het afgelopen jaar de revue liet passeren. Sjaak ging met pensioen en nam in januari 2018 op grootse wijze afscheid. Maar Sjaak nam alleen afscheid van zijn dienstverband, als lid van de gemeenschap bleef hij volop aanwezig.
Begin van dit jaar kreeg Sjaak gezondheidsklachten. Hij liet zich onderzoeken en werd opgenomen in het ziekenhuis, twee weken later overleed hij. Sjaak is 68 jaar geworden.
Bewoners en medewerkers waren in de gelegenheid om afscheid te nemen bij Sjaak thuis, waar hij lag opgebaard. Het was fijn dat dit op een veilige manier kon, in deze tijd. Bij de uitvaart konden tijdens de dienst dertig mensen aanwezig zijn, maar eenieder was had de mogelijkheid om een uitzending van de dienst op internet te zien. Daarna werd de kist met paard en wagen over het terrein gereden, met Marijke op de bok. De klokken werden geluid, de bewoners en medewerkers brachten een laatste groet, een intens en ontroerend moment. Sjaak is op de begraafplaats van OlmenEs aan de aarde toevertrouwd. Op 5 juni werd de periode van veertig dagen na het overlijden afgesloten. Ter gelegenheid daarvan heeft Marijke het volgende geschreven:
“Lieve mensen, bewoners en medewerkers,
Zes weken geleden is Sjaak gestorven, iets wat niemand van ons had gedacht. Wat een enorme schok was dat voor ons. Want, ook al was Sjaak al een tijd met pensioen, hij was nog zo onderdeel van ons leven hier op OlmenEs. De dagen voor zijn begrafenis waren bijzonder. Er kwamen heel erg veel mensen bij ons thuis, waar zijn lichaam lag opgebaard in onze huiskamer. Hij lag daar tussen de vele bloemen, als in een tuin, heel vredig. Ook veel bewoners en medewerkers brachten hun laatste groet aan Sjaak. Op OlmenEs werd hard gewerkt in het bos bij de begraafplaats om alles netjes te maken. De prachtige erebogen werden volgehangen met vele zelfgemaakte versieringen. Voor ons als familie waren die dagen heel indrukwekkend, om te ervaren hoeveel mensen in beweging kwamen om Sjaak een eervolle en mooie begrafenis te geven. De tocht met Iwan over het terrein was stemmig en ontroerend. Ik zal het nooit vergeten. Sjaak heeft het heel erg goed gehad op OlmenEs. Het is daarom fantastisch, dat hij hier begraven is en zo altijd in ons midden mag blijven.”
Michel de Jonge
OlmenEs is een gemeenschap voor volwassenen met een verstandelijke beperking centraal in Noord Nederland. Antroposofie is onze basis. Wij bieden zorg, begeleiding en ondersteuning bij het samen wonen, samen werken en samen leven. Voor ons is de persoonlijkheid van de bewoner leidend, niet zijn beperking.