Door aangepaste wetgeving, maar zeker ook door de proactieve opstelling van de afgelopen jaren, heeft de cliëntenraad (CR) een gezaghebbende stem in het reilen en zeilen van OlmenEs. “Maar om dit werk echt goed te kunnen doen, hebben we ook de andere ouders en verwanten nodig”, zeggen leden Wiebe Cool, Kyra Reijngoud en Sipke Sikkes. “Dus ouders, trek ons aan de mouw en laat van je horen.”
OlmenEs is vooralsnog ‘no go’, dus het gesprek met de drie CR-leden (van de zes) vindt plaats in Groningen bij Kyra thuis. Natuurlijk gaat het eerst over corona en de uitwerking van de quarantainemaatregelen op de bewoners. Inmiddels hebben de drie, net als alle andere ouders, hun kinderen negen weken niet kunnen vasthouden of knuffelen. “Het vertrouwen van de kinderen wordt zwaar op de proef gesteld”, verzucht Sipke, pleegvader van Michelle. “Bij het FaceTimen zie je iets wat je niet wilt zien”, zegt Kyra, moeder van Bas en Renée. Wiebe, vader van Koen, knikt: “We zijn klaar met wachten. Het Pinksterweekend komt niets te vroeg.”
Even voor de duidelijkheid: De CR ondersteunt het coronabeleid van OlmenEs, twee leden praten er zelfs over mee in het crisisteam. “Maar het blijft een hard gelag om het onbegrip te zien in de ogen van je kind. De isolatiemaatregelen zijn van invloed op gedrag en veroorzaken sociaal-emotionele schade. Weer opklimmen uit die terugval zal nog lang gaan duren.” Op aandringen van de CR is de versoepeling van de maatregelen die de omgang beperken daarom naar voren gehaald. De bezoekregeling gaat nu, met de nodige omzichtigheid, van start in het Pinksterweekend.
Dat is geen gemakkelijke afweging geweest, maar de CR vindt de huidige situatie niet langer houdbaar. En ja, reken maar dat ze gaan knuffelen, de norm van anderhalve meter zal geen optie zijn. “Maar als ouders kunnen we net zoveel verantwoordelijkheid nemen als onze zorgbegeleiders. Vertrouwen is het sleutelwoord.”
Eigenlijk zitten we bij elkaar voor wat anders; per 1 juli gaat namelijk de nieuwe Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ) van start. Wat betekent dat voor OlmenEs? Wiebe: “In grote lijn komt het erop neer dat het adviesrecht van voorheen voor een aantal zaken wordt omgezet in instemmingsrecht. Op belangrijke punten praten en beslissen wij mee, die wettelijke inspraak is nu verankerd.” Vooruitlopend op de ingangsdatum gaat de CR met directeur Rob de Breij de wet ‘vertalen’ naar de gang van zaken in OlmenEs en vastleggen in een nieuw medezeggenschapsreglement, vult Kyra aan. “Dan gaat het bijvoorbeeld over de informatievoorziening die voorafgaat aan beleidswijzigingen en die wij nodig hebben om tot een goed oordeel te komen. Dat wordt allemaal veel transparanter.” De wet maakt volgens Wiebe ook duidelijk dat de ouders de opdrachtgevers van de zorg zijn: “Wij brengen de zaken in die onze kinderen niet kunnen verwoorden.”
De nieuwe WMCZ verstevigt dus de positie van de CR. Maar de invloed was al toegenomen in de afgelopen jaren, vertelt Kyra. “De nieuwe wet betekent voor ons de bevestiging van de bestaande praktijk. De huidige CR stelt zich proactief op en zet onderwerpen op de agenda die zij belangrijk acht voor de kwaliteit van zorg, zoals de incidentmeldingen.” De raad houdt daarbij nauw contact met de Bewonerscliëntenraad, om zaken die de bewoners bezighouden mee te nemen in de besprekingen met de directie. Ook heeft de raad een vertegenwoordiger aangewezen om mee te praten over het zorgproces. De visie van de ouders wordt op die manier meegewogen in de vernieuwingen en verbeteringen. Zo ging op aandringen van de CR het individuele zorgplan over de kop, aldus Sipke: “Dat was een boekwerk van wel achtentwintig pagina’s; moeilijk te doorgronden voor ouders en waar de medewerkers een tijdrovende klus aan hadden. Een werkgroep heeft het zorgplan nu teruggebracht tot vijf leesbare pagina’s die de essentie omschrijven. En mocht het nodig zijn, dan geeft het clusterhoofd er een toelichting bij.”
Volgens Sipke versterkt de vernieuwde medezeggenschapswet het groeiproces dat de CR doormaakt. “Daar zit nog een andere kant aan. Medezeggenschap en inspraak zijn een groot goed, maar ouders moeten ons als vertegenwoordigers wel willen vinden.” Om de ouders meer bij de eigen besluitvorming te betrekken, heeft de CR zelf een plan bedacht om de eigen zichtbaarheid te vergroten. Kyra: “Wij hebben nu voor elk huis een ‘contactouder’ als aanspreekpunt. Zo krijgen wij een goed beeld van wat er ter plekke speelt en andersom krijgen de contactouders mee wat er in de CR gebeurt. De contactouder is op haar of zijn beurt weer het aanspreekpunt voor de overige ouders.” In de opzet vinden de ouders zo een luisterend oor, aldus Wiebe. “We willen als groep op zijn minst eenmaal per jaar bij elkaar komen. Iedereen kan ons daarnaast natuurlijk ook gewoon bellen of in de wandelgangen aanschieten, er loopt altijd wel iemand van ons rond. Alleen nu met de crisis even niet.” Binnenkort verschijnt op de website van OlmenEs uitgebreide informatie over de CR en het contactouderschap.
Mailadres: cliëntenraad@olmenes.nl
OlmenEs is een gemeenschap voor volwassenen met een verstandelijke beperking centraal in Noord Nederland. Antroposofie is onze basis. Wij bieden zorg, begeleiding en ondersteuning bij het samen wonen, samen werken en samen leven. Voor ons is de persoonlijkheid van de bewoner leidend, niet zijn beperking.